สส: ทุ่งกุลาร้องไห้ จังหวัดร้อยเอ็ด

อาณาเขตทุ่งกุลาร้องไห้ จังหวัดร้อยเอ็ด

ตกกลางท่งแล้วล้าเดินฝ่าเทิงหัว

เห็นแต่ท่งเป็นทิวมือกุมควันกุ้ม

เหลียวไปไสฟ้าหุ้งงุมลงคือสักสุ่ม

มือกลางเวนจุ้มกุ้มคงไม้กะบ่มี

คักละนอบาดนี่หลงท่งคนเดียว

ถิ่มฮอดถงกะเทียวย่ามของสินค้า

เหลียวทางหลังทางหน้ากุลายั้งบ่อยู่

ลมออกหูจ้าวจ้าวไคค้าวย่าวไหล

จนปัญญาแล้วไห้เทิงจ่มระงมหา

คึดฮอดภรรยาลูกเมียอยู่ทางบ้าน

ลมอัสสวาสกั้นเนื้อสะเม็นเย็นหนาว

อ้าปากหาวโหยแฮงแข้งลาขาล้า

เพื่อไปนำกองหญ้าเวลาค่ายค่ำ

ยากนำปากและท้องเวรข่อยจ่องเถิง

ป่าหญ้าแฝกอึ้งตึงกุลาฮ่ำโมโห

ตายย้อนความโลโภล่องเดินเทียวค้า

ใจคะนึงไปหาโศกาไห้ฮ่ำ

คึดผู้เดียวอ้ำล้ำทางบ้านบ่เห็น

ในหนังสือกล่าวไว้บอกว่ากุลา

หรือแม่นไปทางได้แต่นานมาไว้

ท่งกุลาฮ้องไห้ที่หลังท้ายหมู่

อยู่โดนมาแต่พ้นพันร้อยกว่าปี

สถานที่ตั้งทุ่งกุลาร้องไห้ จังหวัดร้อยเอ็ด ทุ่งกุลาร้องไห้เป็นที่ราบขนาดใหญ่ มีพื้นที่ประมาณ 2,000,000 ไร่ มีอาณาบริเวณครอบคลุมพื้นที่ 5 จังหวัด คือ จังหวัดร้อยเอ็ด จังหวัดศรีสะเกษ จังหวัดสุรินทร์ จังหวัดบุรีรัมย์ และจังหวัดมหาสารคาม พื้นที่ส่วนใหญ่ประมาณ 700,000 ไร่ อยู่ในเขตจังหวัดร้อยเอ็ด บริเวณอำเภอโพนทราย อำเภอเกษตรวิสัย และอำเภอปทุมรัตน์ ในอดีต ทุ่งกุลาร้องไห้ในฤดูแล้ง พื้นที่ส่วนใหญ่จะแห้งแล้งมาก ส่วนในฤดูฝนน้ำจะท่วมทุกปี ใต้พื้นดินลงไปเป็นน้ำเค็ม ไม่สามารถทำการเกษตรได้ หลังจากที่ได้มีการพัฒนาที่ดินแล้ว ทุ่งกุลาร้องไห้ได้กลายเป็นแหล่งผลิตข้าวหอมมะลิที่สำคัญของประเทศ และกลายเป็นอู่ข้าวอู่น้ำที่มีชื่อเสียงของไทย

ทุ่งกุลาร้องไห้ เป็นที่ราบขนาดใหญ่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีพื้นที่ประมาณ 2 ล้านไร่ ครอบคลุมพื้นที่ 13 อำเภอ 5 จังหวัด ได้แก่ อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม; อำเภอชุมพลบุรีและอำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์; อำเภอปทุมรัตต์ อำเภอเกษตรวิสัย อำเภอสุวรรณภูมิ อำเภอโพนทรายและอำเภอหนองฮี จังหวัดร้อยเอ็ด; อำเภอศิลาลาด อำเภอราษีไศล และอำเภอยางชุมน้อย จังหวัดศรีสะเกษ; อำเภอค้อวังและอำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร

การที่ได้ชื่อว่าทุ่งกุลาร้องไห้ มีเรื่องเล่าสืบกันมาว่า ชนเผ่ากุลาซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยจากเมืองเมาะตะมะ ประเทศพม่า ได้เดินทางมาค้าขายผ่านทุ่งแห่งนี้ ปกติแล้วชนเผ่ากุลาเป็นชนเผ่าที่มีความอดทนสูงมาก สู้งาน สู้แดด ลม ฝน แต่เมื่อได้เดินทางผ่านทุ่งแห่งนี้ ที่มีพื้นที่กว้างขวางเหลือประมาณ ต้องใช้เวลาเดินทางหลายวัน ไม่พบหมู่บ้านใด ๆ เลย น้ำก็ไม่มีดื่ม ต้นไม้ก็ไม่มีที่จะให้ร่มเงา มีแต่ทุ่งหญ้าเต็มไปหมด พื้นดินก็เป็นทราย เดินทางยากลำบากเหมือนอยู่กลางทะเลทราย ทำให้คนพวกนี้ถึงกับร้องไห้ ดังนั้น จึงได้ชื่อว่า "ทุ่งกุลาร้องไห้"

ในอดีต ทุ่งกุลาร้องไห้ในฤดูแล้ง พื้นที่ส่วนใหญ่จะแห้งแล้งมาก ส่วนในฤดูฝนน้ำจะท่วมทุกปี ใต้พื้นดินลงไปเป็นน้ำเค็ม ไม่สามารถทำการเกษตรได้ หลังจากที่ได้มีการพัฒนาที่ดินแล้ว ทุ่งกุลาร้องไห้ได้กลายเป็นแหล่งผลิตข้าวหอมมะลิที่สำคัญของประเทศ และกลายเป็นอู่ข้าวอู่น้ำที่มีชื่อเสียงของไทย